Op 10 december 2023 ging de grootste herstructurering van het Nederlandse treinnetwerk in jaren in force: de Nederlandse Spoorwegen (NS) startte met een uitgebreide dienstregeling die 1.800 extra treinritten per week toevoegt — dat is gemiddeld 250 treinen per dag. De aanpassingen, aangekondigd op 10 februari 2024 in de Adviesaanvraag Dienstregeling 2024, zijn geen kleinigheid. Ze zijn een reactie op het veranderde reisgedrag na de coronapandemie, waarbij meer mensen weer reizen, maar op andere tijdstippen en met andere voorkeuren. Het is niet alleen meer treinen — het is betere treinen, vaker, sneller, en dichter bij de mensen.
Wat verandert er precies?
De kern van de aanpassing ligt in de frequentieverhoging. Op belangrijke hoofdtrajecten zoals Utrecht – Den Haag, Utrecht – Rotterdam, Den Haag – Amsterdam en Schiphol – Arnhem/Nijmegen rijdt NS vanaf december 2023 niet meer twee, maar vier keer per uur een Intercity in de daluren en op het weekend. Dat betekent: geen wachten op een trein, geen overstappen, geen stress. In het weekend zijn er tussen Amsterdam en Rotterdam zelfs vijf Intercity Direct-treinen per uur — een stijging van drie naar vijf. En tussen Amsterdam en Breda keert de rechtstreekse Intercity Direct terug: van één keer per uur naar drie keer per uur. Dat is een enorme verbetering voor reizigers die eerder nog moesten overstappen in Rotterdam of Utrecht.Regio’s worden dichter bij elkaar gebracht
Een van de meest opvallende veranderingen is de directe verbinding tussen Heerlen en de Randstad op vrijdag, zaterdag en zondag. Tot nu toe moesten reizigers uit Limburg in Eindhoven overstappen — een tijdrovend en ongemakkelijk proces. Nu rijdt NS rechtstreeks van Heerlen naar Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Dat verandert de levens van duizenden mensen: studenten, bezoekers, werknemers. Ook tussen Arnhem en Nijmegen wordt de Sprinter-frequentie verhoogd van twee naar vier keer per uur in de daluren — een kleine, maar cruciale verbetering voor de oostelijke regio’s.Snellere verbindingen naar buitenland
De verbeteringen gaan niet alleen binnen Nederland. NS en de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen (NMBS) hebben het aantal treinen tussen Nederland en Brussel verdubbeld: van 16 naar 32 per dag. Met de nieuwe Eurocity Direct is de reistijd 45 minuten korter. Dat maakt Brussel niet alleen een dagtrip, maar een haalbare werkdagbestemming. En voor reizigers naar Duitsland: de reistijd van Amsterdam Centraal naar Berlijn Hauptbahnhof is met een half uur ingekort. Dat is geen kleine prestatie — het maakt de trein concurrerend met het vliegtuig voor middellange afstanden.De TienminutenSprinter en de toekomst
Een andere innovatie is de TienminutenSprinter, die sinds december 2023 loopt tussen Den Haag Centraal, Rotterdam Centraal en Dordrecht. Dit is geen gewone sprinter: het is een snelle, frequentie-gebaseerde verbinding met een ritperiode van slechts tien minuten in de spits. Het is een pilot die in 2025 wordt uitgebreid — en misschien een nieuw model wordt voor andere regio’s. De dienstregeling 2025, de eerste onder de nieuwe hoofdrailnetconcessie met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW), zet dit verder. Vanaf december 2024 komen er nog eens 1.600 extra treinritten per week — een totaal van ruim 3.400 extra per week tegen het eind van het jaar.
Waarom nu? En waarom niet overal?
President-directeur Wouter Koolmees van NS legde het zo uit: "Nederland reist anders. We zien dat reizigersaantallen groeien, maar niet overal gelijk. We kiezen daarom voor plekken waar het het meeste effect heeft — waar het grootste aantal mensen profiteert, met het personeel dat we hebben." Dat is realistisch. Er zijn nog steeds 1.200 treinbestuurders tekort. Daarom is de uitbreiding gericht, niet overal. Maar waar het gebeurt, is het krachtig. De keuze om eerst de drukke knooppunten te versterken, is slim. Het maakt het netwerk robuuster, en het verhoogt de tevredenheid van de meeste reizigers.Wat betekent dit voor de reiziger?
Voor de dagelijkse pendelaar: minder wachten, minder overstappen, meer betrouwbaarheid. Voor de weekendreiziger: directe verbindingen naar Limburg en de oostelijke regio’s. Voor de langeafstandsreiziger: snellere verbindingen naar Brussel en Berlijn. En voor de toekomst: een netwerk dat zich aanpast, niet blijft stilstaan. Het is geen revolutie — het is een evolutionaire sprong. En het is de eerste echte stap sinds 2019 naar een treinnetwerk dat weer bij de mensen past.Frequently Asked Questions
Hoeveel extra treinen rijdt NS precies in 2024?
NS rijdt in 2024 1.800 extra treinritten per week, wat neerkomt op gemiddeld 250 extra treinen per dag. Vanaf december 2024 komt er nog eens 1.600 extra per week bij, waardoor het totaal aan extra ritten op jaarbasis ruim 3.400 per week zal zijn. Dat is meer dan in het topjaar 2019.
Waarom rijden er nu meer treinen tussen Heerlen en de Randstad?
Voorheen moesten reizigers uit Limburg in Eindhoven overstappen, wat veel tijd kostte en onhandig was. Met de nieuwe rechtstreekse Intercity’s op weekends reist men direct van Heerlen naar Amsterdam, Den Haag en Rotterdam. Dat verhoogt de bereikbaarheid van Zuid-Limburg aanzienlijk en stimuleert toerisme en werkverkeer.
Wat is de Eurocity Direct en hoe verandert het reizen naar Brussel?
De Eurocity Direct is een nieuwe snelle trein tussen Nederland en Brussel, samengesteld door NS en NMBS. Hij vervangt de oude Intercity’s en verlaagt de reistijd met 45 minuten. Het aantal treinen is verdubbeld van 16 naar 32 per dag, waardoor Brussel nu een haalbare bestemming is voor zowel zakenreizigers als toeristen.
Waarom zijn er nog steeds tekorten aan treinbestuurders?
Hoewel NS meer treinen rijdt, is er nog steeds een tekort van ongeveer 1.200 treinbestuurders. Dit komt door veroudering, hoge werkdruk en een gebrek aan nieuwe opleidingen. Daarom kiest NS bewust voor gerichte uitbreidingen — waar het effect groot is en het personeelsbestand het toelaat.
Wat is de TienminutenSprinter en waarom is die belangrijk?
De TienminutenSprinter is een snelle, frequentie-gebaseerde trein tussen Den Haag, Rotterdam en Dordrecht, met ritten elke tien minuten in de spits. Het is een pilot die de basis vormt voor een nieuw model van regionaal vervoer: kortere afstanden, hogere frequentie, minder overstappen. Als het werkt, kan het worden uitgebreid naar andere regio’s.
Wanneer komt de volgende grote aanpassing?
De volgende grote aanpassing is de dienstregeling van december 2025, die de eerste is onder de nieuwe hoofdrailnetconcessie met het ministerie van IenW. Daarbij wordt de focus nog sterker gelegd op snelheid, frequentie en duurzaamheid — met als doel treinreizen aantrekkelijker te maken dan ooit.
Schrijf een reactie